Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump, dört yıl ortadan sonra ikinci kez ABD Başkanı seçildi.
Trump, demokratların adayı Kamala Harris karşısında kıymetli bir farkla kazandı.
Kuşku yok ki Trump’ın tekrar lider olması ABD’nin iç siyasetini olduğu kadar dış siyasetini da etkileyecektir.
Trump’ın, el atacağı mevzuların başında Rusya-Ukrayna savaşının geleceği varsayım ediliyor.
Trump’ın ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımı kesebileceği, en azından azaltacağı beklentiler ortasında.
Bu nedenle Trump’un seçilmesine üzülenlerin başında Ukrayna lideri Zelenski geliyor.
Trump’ın seçilmesine Putin’in sevindiğini kestirim etmek sıkıntı değil.
Sevinenlerden birinin de İsrail Başbakanı Netanyahu olduğu açık.
Trump birinci başkanlık devrinde daima İsrail’in ardında durmuş, takviyesini ABD Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıyacak noktaya kadar vardırmıştı.
Netanyahu, Trump’ın güçlü takviyesiyle Lübnan’a ve Suriye’nin güneyine hakikat genişlemeye, İran’a daha sert müdahaleler yapmaya, Büyük İsrail projesine sürat vermeye yönelecektir.
Tabii Trump’ın yine lider seçilmesinin ABD-Türkiye alakalarını nasıl etkileyeceği de çok değerli.
Trump’ın birinci başkanlık periyodunun bilhassa sonlarına yanlışsız Türkiye-ABD münasebetlerinin güzel gittiği söylenemez.
Türkiye ile ABD ortasında birinci kriz Rahip Brunson konusunda çıkmıştı.
ABD vatandaşı Rahip Brunson Türkiye’de casusluk yaptığı suçlamasıyla tutuklanmıştı. ABD Başkanı Trump, Brunson’un hemen özgür bırakılmasını istemiş aksi halde Türkiye’ye yaptırımlar uygulanacağını açıklayarak, Ankara’ya baskı yapmayı sürdürmüştü.
Brunson özgür bırakıldı.
Trump, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la konuşup anlaştıklarını belirterek Erdoğan’a teşekkür etti.
İkinci kriz, Suriye iç savaşı nedeniyle Türkiye’nin çabucak hududunun altında, Suriye topraklarında, inançlı bölge oluşturmak hedefiyle Ekim 2018’de başlattığı Barış Pınarı Harekâtı nedeniyle patladı.
Trump, Türkiye’nin harekatı genişletmesine ve Suriye topraklarında daha derin bir güvenlik koridoru oluşturmasına karşı çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ağır bildiriler gönderdi.
Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Çaba Yasası (CAATSA) yaptırımları uygulamaya konuldu.
Bir diğer kriz konusu ise Türkiye’nin Rusya’dan S-400 savunma sistemi alması oldu.
ABD, Türkiye’yi ortak yatırımcısı olduğu F-35 savaş uçağı projesinden çıkardı.
Türkiye’nin projeye ödediği 1,4 milyar dolar geri verilmediği üzere F-35 uçakları da verilmedi.
Trump’ın ikinci sefer lider seçilmesiyle dillendirilen soruların başında “ABD Suriye’den çekilir mi?” sorusu geliyor.
Trump’ın ABD’nin dış askeri operasyonlarına karşı olduğu, içe dönük siyasetler izleyeceği, Suriye’den de çekilebileceği kestirimleri yapılıyor.
Trump’ın bu türlü bir siyaset değişikliğine gitmesi kolay değil.
ABD, Suriye’nin kuzeyinde PKK/PYD’ye bir devletçik kurdurdu. Bu devletçiğe bir ordu da oluşturuyor. PKK-PYD mensuplarına askeri eğitim ve teçhizat veriyor.
Amaç Suriye’nin kuzeyinde Arap olmayan bir devlet daha oluşturmak ve İsrail’e yardımcı olmasını sağlamak.
Suriye’nin kuzeyinde kurulan devletçiliğin Kuzey Irak’la birleşmesi ve Batı’da Akdeniz ulaşacak bir koridor oluşturulması ABD’nin gayeleri ortasında.
Bu nedenle Trump’ın yakın gelecekte Büyük Ortadoğu Projesi’ne (BOP) ve Büyük İsrail maksadına hizmet edecek Suriye’nin kuzeyindeki operasyonu durdurması ve Suriye’den çekilmesini beklemek pek gerçekçi görünmüyor.