Emeklilik dilekçesinin verildiği tarihteki güncelleme katsayısı ömür uzunluğu alınan emekli aylığı ölçüsünü da etkiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli olacak çalışanların aylıklarını bağlarken kişinin çalışma hayatı boyunca kuruma bildirilen prime temel çıkarlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına nazaran hareket ediyor.
Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda ise emeklilik dilekçesinin verilme tarihi de bağlanacak birinci aylığın meblağı açısında büyük değer taşıyor. Bu çerçevede Türkiye Gazetesi Muharriri ve Toplumsal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, hangi tarihte emekli olmanın daha avantajlı olduğunu İhlas Haber Ajansı muhabirine kıymetlendirdi.
Karakaş, geçen yıl yapılan hesaplamalarda 2023 yılında verilen emeklilik dilekçesinin 2024’e nazaran daha avantajlı olduğunu lakin bunun çok büyük bir oran olmadığını lisana getirdi. Bu sene ki oranların daha yüksek olduğuna dikkati çeken Karakaş, bu oranın Türkiye tarihindeki en yüksek oran olduğunu vurguladı.
Oluşan oranların sigorta primine temel çıkarlara, sigorta prim gün sayısına ve çalışılan periyoda nazaran bireyden bireye farklılıklar gösterebileceğini söyleyen Karakaş, “Emeklilikle ilgili maaş bağlanırken Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun mevzuatında yer alan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve gelişme suratı baz alınıyor. Geçen sene için TÜFE’yle gelişme suratını göz önünde bulundurduğumuz vakit 2024 yılı için emeklilik dilekçenizi verdiğinizde, 2023 yılı enflasyon oranları da bu çerçevede göz önünde bulundurulduğunda yüzde 64,77 olduğunu, yeniden gelişme suratının ise yüzde 4,5 olduğunu görüyoruz. Buna nazaran güncelleme katsayısının yaklaşık yüzde 66,12 olduğunu söyleyebiliriz. Bütün bu datalara ek olarak 2023 yılı ocak ayında artırım oranı TÜFE bazlı olarak yüzde 37,57 oranındaydı. Lakin hükümet yüzde 11, 68’lik bir eşitleme yaparak ocak ayında yüzde 49,25 oranında artırım yapmıştı. Temmuz ayına baktığımızda da yüzde 24,73 oranında artırım yaptı. Münasebetiyle SSK ve BAĞ-KUR’luların maaşlarında kümülatif olarak yüzde 87’ye varan bir artış oldu” formunda konuştu.
“Yeni yıla oranla bu sene emekli olacaklar yüzde 31 ile yüzde 37 ortasında daha fazla maaş alacak”
Karakaş 2024 ile 2025 yılları karşılaştırıldığında bu sene emekli olacakların daha avantajlı olduğunu söz ederek, “2024 yılında emekli olmanın 2025 yılına nazaran son derece avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Şimdi eylül, ekim, kasım, aralık olmak üzere 4 aylık enflasyon datalarının netleşmemiş olmasına ve enflasyon oranlarının OVP ile yüzde 41,5 olarak güncellenmesine karşın, bu oran yüzde 42, 45 yahut 46 olsa da her halükarda 2024 yılında emekli olanların 2025 yılında emekli olanlara nazaran en az yüzde 30’un üzerinde daha yüksek maaş alacaklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. Benim yapmış olduğum hesaplamalara nazaran değişik enflasyon bilgileri ve gelişme suratının da daha netleşmemiş olmasına karşın değişik senaryolar üzerinden yapmış olduğum hesaplamalarda farkın en az yüzde 31,8 ile yüzde 37 ortasında değişeceğini söyleyebiliriz. Tıpkı devirlerde tıpkı müddetlerde çalışmış ve birebir prime temel çıkar üzerinden SGK’ye bildirim yapmış olan bir SSK’lı yahut bir BAĞ-KUR’lu, Aralık 2024 yılı değil de 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olduğu vakit maaşının yüzde 30 daha düşük olması kabul edilemez bir farktır” açıklamasında bulundu. Bu oranların yalnızca SSK ve BAĞ-KUR’lu emeklileri ilgilendirdiğini de kaydeden Karakaş, kelam konusu farkın memur emeklilerini bağlamadığını tabir etti.
“2023 yılından sonra en çok emekli olan sayısı 2024 olabilir”
Karakaş, EYT ile birlikte Türkiye’de en çok emekli olan vatandaş sayısının 2023 yılında olduğunu kaydederek, “Bu yıl yüzde 30’dan fazla bir farkın olmasıyla emekliliği gelen vatandaşlarının çoğunluğunun 2024 yılında dilek etmemelerine karşın emekli olacaklarını söyleyebiliriz. Ayrıyeten 8 Eylül 2025 tarihi de emekli olamayan SSK ve BAĞ-KUR EYT’lileri için 25 yıllık sigorta mühletini doldurdu. Bütün bunları da ek ettiğimiz vakit 2023 yılından sonra 2024 yılında da en fazla emekli olan sayısının kayda geçeceğini söyleyebiliriz” biçiminde konuştu.
Aktif pasif istikrarının EYT düzenlemesi öncesinde 2,1 olduğunu ancak bu oranın EYT ile birlikte 1,5’in altına düştüğünü de kelamlarına ekleyen Karakaş, 2024 yılında ortaya çıkan bu yüksek fark nedeniyle bunun daha da düşebileceğini aktardı.