Baz tesiri ile düşmeye başlayan ortalama enflasyona karşılık, artan maliyetler ve üretimdeki meşakkatlerle besin enflasyonu yüzde 102.55 ile üç haneli düzeylerde tırmanmaya devam ediyor. Temel besin eserlerinde tarihi düzeylere ulaşan ve etiket kontrolleri ile denetim altına alınmaya çalışılan fiyat artışlarında maliyetlere işaret eden üretici ise, gübre ilaç üzere alanlarda maliyet düşmedikçe ucuz besinin tezgaha inmeyeceğine dikkat çekiyor. Geçen bir yıllık müddette elektrik fiyatlarında yüzde 140, gübre fiyatlarında yüzde 60, zirai ilaçlarda yüzde 80’lik fiyat artışlarını gören üreticinin ithalat yasaklarıyla da kârının eridiğini kaydeden Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay, “Bunlar devam ettiği sürece besin fiyatlarında kimse ucuzluk beklemesin. Yok bu türlü bir şey. Maliyetlerde önemli bir düşüş olmadan besin fiyatları düşmez” diye konuştu.
KURAKLIK RİSKİ BÜYÜK
Türkiye’nin tarımda ithalata dayalı bir siyaset yürüttüğünü 20 eserde gelen ithalat yasağının ise çiftçiyi zora düşürdüğünü kaydeden Okay, kuraklık nedeni ile ekim süreçlerinin de ertelendiğini anlattı. Okay, “Geçmiş yıllara baktığımızda olağan yağışlar yok bu sene. Buğdayda Türkiye’nin en güzel yılı 22 milyon ton. Şu anda 2023’ü kestirmek güç. Şayet yağmur olursa burada açığı kapatır” dedi.
Üretim yerinde saydı fiyatlar tırmandı
Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran, zerzevat eserleri üretim ölçüsünün 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran değişim göstermeyerek yaklaşık 31.7 milyon ton olacağı varsayım edildi. Sebzeler kümesinin kıymetli eserlerinden salatalıkta yüzde 2.8, havuçta yüzde 33.3, beyaz lahanada yüzde 19 oranında artış olurken, domateste yüzde 0.7, karpuzda yüzde 1.5, kuru soğanda yüzde 6 oranında azalış olacağı kestirim edildi. Yeniden TÜİK’in enflasyon bilgilerine bakıldığında 2022 yılı Kasım ayında besinde aylık artış yüzde 5.75 yıllık artış ise yüzde 102.55’i buldu.
Tarladaki enflasyon etikete yansıyor
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Remzi Baki Suiçmez, son açıklanan ziraî girdi fiyat endeksinin yüzde 134’ü aştığına dikkat çekti. Suiçmez, şöyle devam etti: “Yani tarladaki enflasyon hangi eseri alırsanız alın marketteki etiketi etkiliyor. Her periyotta bir eser hatalı ilan ediliyor bir patates, bir soğan, bir salatalık. Tahlil girdi maliyetlerini düşürmek ve tüketicinin de ucuz esere ulaşmasını sağlamak. Rekolte düşüşlerinde kuraklığın da tesiri var. Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Ege ve Trakya’da hâlâ tesirini sürdürüyor” dedi.